آفت کش ها

آفت کش ها ترکیبات سنتزی یا طبیعی اند که برای کنترل ویا از بین بردن آفات مورد استفاده قرار می گیرند .
آفت کش عبارت است از ترکیب یا مخلوطی از چند ترکیب شیمیایی که برای جلوگیری ، از بین بردن ، دور کردن ویا کاهش دادن جمعیت حشرات ، جوندگان
نمادتها ، قارچ ها ، علف های هرزویا هر نوع از گیاهان آبی ، جانوران و نیز ویروس ها ،باکتری ها و میکروارگانیسم هایی که آفت شناخته می شوند مصرف شود.
آفت کش های بیولوژیک (Bio pesticides) شامل موجوداتی است که برای کنترل آفات به کار می روند .
آفت کش ها همیشه مستقیما باعث مرگ آفت نمی شوند ، بلکه ممکن است وسیله ای برای کشتن آفات باشند (هورمون ها ) ، یا آفات را پراکنده کنند و باعث کاهش جمعیت آنها در محل مورد نظر گردند ( دور کننده ها ) ، یا حتی آفات تیمار شده را نکشند ، بلکه روی نتایج آن اثر بگذارد ( ترکیبات موثر در رشد ) .
آفت کش یا سم ؟
توجه به این نکته ضروری است که بین آفت کش و سم (Poison ; Toxicant )
تفاوت وجود دارد.
پاراسلسوس (۱۵۴۱-۱۴۹۳) (Paracelsus ) گفته است : همه مواد سم هستند ، هیچ چیزی نیست که سمی نباشد ، تنها دز مصرفی باعث سم بودن یک ترکیب
می شود .
ماده ای که روی موجودات زنده اثر بگذارد لزوما آفت کش نیست . مثلا بسیاری از ترکیبات آلی و معدنی سم هستند ، ولی آفت کش نیستند . اغلب موارد به ویژه در سال های اخیر ، آفت کش ها به گونه ای بر گزیده می شوند که در دزی که برای آفت (هدف) سمی هستند برای انسان ، جانوران اهلی و بند پایان مفید (موجودات غیر هدف) سمی نباشند . بنابراین موادی که در گیاهپزشکی برای کنترل آفات به کار میروند ، آفت کش نامیده می شوند .
حشره کش (Insecticide) – لاروکش (Larvicide) – تخم کش (Ovicide) – کنه کش (Acaricide) – حلزون کش (Mulluscicide) – نماتد کش (Nematicide) – موریانه کش (Termiticide) – جونده کش (Rodenticide) – قارچ کش (Fungicide) – علف کش ((Herbicide – پرنده کش یا دورکننده پرنده (Avicide) و گره های مختلف دیگر.
خواص آفت کش ها
۱- برای آفت مورد نظر بسیار سمی باشد ،‌به نحوی که میزان مصرف آن در سطح کم باشد .
۲- اثرقاطع و سریع روی آفت داشته باشد .
۳- روی انسان و دام و گیاهان و نیز محیط و خاک وآب اثر ناگوار نداشته باشد.
۴- برای حشرات مفید مثل زنبورعسل وپارازیتوئیدها و شکارگرها کم خطر باشد . این ویژگی در سال های اخیر بیشتر مورد نوجه قرار گرفته است .
۵- روی مواد خوراکی بو و طعم نا خوشایند نداشته و باقیمانده خطرناک باقی نگذارد .
۶- دوام آن برای اثر روی آفت مناسب باشد . یعنی درحدی پایدار باشد که ضمن کنترل آفت ، در محط زیست باقی نماند .
۷- کاربرد انتخابی داشته باشد . این موضوع بحث برانگیز است چون اگر یک آفت کش گسترده طیف مصرف شود اکثر جانوران اعم از هدف و غیر هدف از بین میروند .
۸- تحرک آن در محیط زیست کم بوده و دچار آبشویی نشود .
۹- مصرف آن از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشد .
مراحل تهیه یک آفت کش
۱- سنتز و تهیه ترکیب درآزمایشگاه .
۲- انتخاب در گلخانه وتعیین فعالیت بیولوژیکی .
۳- انتخاب ترکیب و آزمایش در سطح محدود از مزرعه (Fieldscreening) .
4- آزمایش دراز مدت در مزرعه به مدت ۳ تا ۴ سال
۵- ارائه به بازار بر اساس اجازه یا حق استفاده محفوظ (( Patent .

جونده کش ها (موش کش ها ) (Rodentiocides )
مصرف موش کش ها سابقه زیادی دارد وانسان از زمان های قدیم با این جانور مزاحم مبارزه می کرده است . موش مقدار زیادی از مواد غذایی انسان را مصرف کرده و به مزارع ، محصولات کشاورزی ، تاسیسات صنعتی محیط زندگی انسان خسارت وارد می کند . طعمه های مرطوب با چغندر قند ، سیب زمینی و هویچ رنده شده و نیز علوفه سبز و همچنین خمیر آرد گندم و برنج پخته شده ساخته می شود . معمولا از طعمه های خشک در زمستان و از طعمه های مرطوب در تابستان استفاده می شود .
موش کش ها را از نظر سرعت تاثیر به دودسته تقسیم می کنند . دسته اول موش کش های تک دزی هستند که بایک بار مصرف یه سرعت باعث مرگ موش می شوند ، دسته دوم موش کش های چند دزی هستند که چندین بارباید خورده شوند و معمولا کند اثرند .
۱- ترکیبات تند اثر یا حاد
مهمترین ترکیب این گروه فسفر دو زنگ است .
فسفر دوزنگ (Zinc phosphide )
فسفر دوزنگ (P2Zn3 ) گردی با رنگ خاکستری متمایل به سیاه است ، که بوی سیر می دهد و به صورت پودر ۸۰% عرضه می شود . رنگ و بوی فسفر دوزنگ برای بیشتر جانوران دور کننده است ، ولی به نظر می رسد موش صحرایی و خانگی از آن دوری نمی کنند . فسفر دوزنگ ، در معده جانوران گاز فسفین (PH3 ) تولید می کند که این گاز روی سیستم عصبی و و اندام های داخلی موش اثر می گذارد . دانه های غلات که محتوی ۲% فسفر دورنگ باشد ، قادرند یک موش صحرایی را ظرف مدت ۱۷ دقیقه از پای دراورند . بنابراین این ترکیب سمی است (LD50 = 45 ) و در هنگام مصرف احتیاطات لازم باید انجام گیرد .
سیانور سدیم یا سدیم سیاناید (Sodium cyanide ) (Cymag )
ترکیب دیگر سیانورسدیم (NaCN ) است که با نام تجارتی سیماگ خوانده می شود . سیمیاگ به صورت پودر ۴۰% است که آن را در لانه موش یا خرگوش می ریزند . سیماگ تحت تأثیر رطوبت هوا تدریجاً گاز کشنده اسید سیانیدریک (HCN ) آزاد می کند . در صورتی که بخواهند از آن برای گازدهی استفاده کنند ، باید آن را با اسید تماس دهند . در این صورت گاز اسیدسیانیدریک به سرعت آزاد می شود .
۲- موش کش های کند اثر یا مزمن
مهم ترین گروه موش کش های کند اثر ترکیبات ضد انعقادی هستند . این ترکیبات علیه موش خانگی و صحرایی به کار می روند .
در حقیقت تمام ترکیبات ضد انعقادی با مهار کردن آنزیم های رداکتاز از به وجود آمدن فرم فعال ویتامین K1 جلوگیری می کنند . ویتامین K1 در تشکیل پروترومبین که عامل لخته شدن خون است نقش دارد . همراه با این تحولات جدار مویرگ ها نیز در اندام های حساس مانند مغز ، ریه و کبد نازک می شود . مجموعه این اختلالات منجر به خونریزی در این اندام ها و مرگ موش می گردد . در موارد مسمومیت با ترکیبات ضد انعقادی ، از ویتامین K1 به عنوان پادزهر استفاده می شود . ترکیبات ضد انعقادی مهم در زیر شرح داده خواهد شد .
وارفارین(Warfari)
وارفارین اولین ترکیب موفق ضد انعقادی و از مشتقات کومارین بود ، وارفارین به صورت گرد ۵/۰% عرضه می شد که با آن طعمه مسموم را تهیه می کردند .
کومالور (Coumachlor) از ترکیبات مشابه وارفارین است ، که در ساختمان آن کلر وجود دارد و از آن به عنوان یک سم ردیاب (Tracing poison) استفاده می شد . برای این منظور فرمولاسیون گرد را در محل رفت و آمد موش ها قرار می دادند ، که موش ها بدان آلوده شوند و بعد با لیسیدن دست و پا و نقاط آلوده ، سم وارد بدن آنها شود . این روش باعث مرگ موش می شود . ترکیب مشابه دیگر کوماتترالیل (Coumatetralyl) بود که در ایران با نام تجارتی راکومین عرضه می گردید .
کلروفاسینون(Chlorofacinone)
از ترکیبات ضد انعقادی است . کلروفاسینون علاوه بر جلوگیری از تشکیل پروترومبین ، ناجور کننده اکسیداتیوفسفوریلاسیون وعامل تشدید تنفس نیز هست . موش کش چند دزی است و چندبار تغذیه باعث خوردن دز کشنده شده و موش تقریباً پنج روز بعد می میرد . برای کنترل موش ورامین ، استفاده از دو موش کش برومودیالون و اکتوسیندر اواخر زمستان برای مناطق سردسیر کشور که با مصرف فسفردوزنگ نتیجه قطعی حاصل نشده ، توصیه می شود .
یکی از مشکلات ترکیبات ضد انعقادی نسل اول ، بروز مقاومت در موش ها در برابر مواد بود .
برادیفاکوم (Brodifacoum ) (Kelerat)
برادیفاکوم به نام تجاری کلرت موسوم است و به صورت طعمه ۰۰۵/۰% عرضه می شود . یک نوع فرمولاسیون آن به صورت مکعب ساخته شده که روی آن با یک لایه پارافین پوشانده شده است تا مانع از جذب رطوبت گردد . فاصله بین محل طعمه گذاری بستگی به جمعیت موش دارد ولی به طور کلی فاصله ۵ مترو مقدار ۱تا۳ کیلوگرم در هکتار کافی خواهد بود.
برومادیالون (Bromadialone )
برومادیالون موش کشی است با نام تجاری لانیرت که به صورت طعمه ۰۰۵/۰ % عرضه می شود و معمولاً در مزارع کاربرد دارد . برومادلیون در ایران برای کنترل موش ورامین و مغان توصیه شده . گفته می شود یک بار تغذیه از طعمه مسموم برومادلیون برای از بین بردن موش کافی است . استفاده از دو موش کش برومادلیون و فسفر دو زنگ به طور پی در پی نتایج بهتری را نسبت به استفاده جداگانه هر یک از دو موش کش برای موش کلاهو در کبودرآهنگ همدان در برداشته است .
دیفتیالون ( Difethialone )
دیفتیالون ترکیبی مشابه برادیفاکوم است که در ساختمان آن گوگرد وجود دارد . دیفتیالون به صورت طعمه مسموم ۰۰۲۵/۰ % با نام تجاری باراکی عرضه شده و برای مبارزه با موش ورامین و موش مغان توصیه می شود . دیفتیالون روی موش مقاوم به وارفارین نیز مؤثر است .
سایر ترکیبات موش کش
کولی کالسیفرول (Quintox ) ( Cholecalciferol )
کولی کالسیفرول یک فرم پایدار ویتامین D (ویتامین D3 ) است .کولی کالسیفرول در موش رفتار گریز از طعمه ایجاد نمی کند ، همچنین کولی کالسیفرول در آب محلول نیست ولی در چربیحل می شود . این ترکیب باعث می شود که مقدار زیادی کلسیم از استخوانها به داخل خون برود . افزایش کلسیم خون باعث اختلال در کار کلیه و قلب شده و باعث مرگ موش می شود این ترکیب برای انسان و جانوران سمیت کمتری دارد .
آنتو ( Antu )
نحوه تأثیر آن شبیه ترکیبات کومارینی است ، ولی تنها جدار مویرگ ها را نازک کرده و باعث خونریزی می شود .
تأثیر اختلاط در سمیت حشره کش ها
مصرف همزمان آفت کش ها
سینرژیسم در حالتی اتفاق می افتد که سمیت دو ترکیب وقتی به صورت همراه و یا پی در پی مصرف شوند نسبت به زمانی که به تنهایی مصرف شوند تشدید گردد .
پدیده آنتاگونیسم ( Antagonism ) به عکس پدیده تشدید اثر است و وقتی روی می دهد که اختلاط دو ترکیب باعث کاهش اثر حشره کشی آن شود .
اولین مورد تشدید اثر مربوط به روغن کنجد بود . امروزه تشدید کننده ها ( سینرژیست ها ) کاربرد نسبتاً زیادی را در فرمولاسیون پایریتروئید ها و نیز بعضی از ترکیبات کاربامات و فسفره دارند و غالباً در بعضی از انواع فرمولاسیون مانند ایروسل یافت می شود . مهمترین گروه سینرژسیت ها ترکیبات متیلن دی اکسی فنیل هستند که با مهار کردن آنزیم های اکسید کننده باعث تشدید سمیت حشره کش ها می شوند از ترکیبات این گروه می توان به سزامکس (Sesamex ) و پایپرونیل بوتوکساید (Piperonyl Butoxide ) اشاره کرد . یکی دیگر از سینرژسیت ها ترکیبی است که با کد SKF- 525A معرفی شده است . سینرژسیت ها را به نسبت ۱ : ۸ و یا ۱ : ۱۰ با حشره کش های معینی مخلوط می کنند . تأثیر سنرژسیت ها را معمولاً با نسبت سینرژیستی (Synergistic ratio : SR ) نشان می دهد .
[IMG]file:///C:/Users/MORTEZ~1/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image003.gif[/IMG] SR=

اگر SR< 0/7 باشد حالت آنتاگولیسم و اگر SR=0/7-1/8 باشد حالت افزاینده و در صورتی که SR> 1/8 باشد تشدید اثر اتفاق می افتد .
سازگاری فیزیکی ، حالتی است که در مخلوط هیچ گونه ژل ، دلمه و فاز جداشده تشکیل نشود . تشکیل این گونه فازها ممکن است باعث گرفتگی نازل شود و یا گیاه سوزی ایجاد کند .
سازگاری شیمیایی ، حالتی است که اجزای مخروط با هم واکنش ندهند مثلاً حشره کش های فسفره و کاربامات در آب هایی که PH قلیایی دارند یا در اختلاط با ترکیبات قلیایی در مخزن سمپاش تجزیه می شوند و اثر آنها کاهش می یابد .
اختلال در مورد فرمولاسیون ها هم مهم است . به طور کلی باید گفت فرمولاسیون هایی که از نظر حالت فیزیکی متفاوت اند ، غالباً غیر قابل اختلاط می باشند . ترتیب اختلاط باید رعایت شود البته همیشه بهترین راهنما ، دستور العمل روی بسته آفت کش است ولی به طور کلی ترتیب زیر در نظر گرفته می شود .:
۱- فرمولاسیون های خشک قبل از فرمولاسیون های مایع در محلول ریخته شوند
۲- فرمولاسیون روان ریز خشک در مرحله دوم اضافه شود .
۳- امولسیون ها باید در آخر اضافه شوند .
مثلاً می توان گفت که در اختلاف چند فرمولاسیون ، ابتدا بسته های قابل حل در آب سپس پودر وتابل و بعد از آن فرمولاسیون روان ریز اولویت دارند ، مایعات غلیظ امولسیون شونده بعد از آن و در آخر روغن اضافه می شود . ترتیب اختلاط در مورد مواد کمکی هم صادق است برای مثال یک پهن کننده – چسباننده غیر یونی آخرین جزیی است که به محلول اضافه شده و به هم زده می شود .
چگونگی نفوذ و پخش حشره کش ها در بدن حشرات
جلد حشرات که سطح خارجی بدن آنها را می پوشاند شامل کوتیکول و اپیدرم است کوتیکول در سطح خارجی جلد قرار داشته و همچنین سطح داخلی روده و منافذ تنفسی را هم می پوشاند ضخامت آن در حشرات مختلف و حتی نقاط مختلف بدن حشره متفاوت است میزان نفوذ ترکیبات حشره کش به داخل بدن حشره به چند عامل بستگی دارد ، شیب غلظت در عرض پوست بدن حشره ، سطح تماس ، ضخامت پوست و ضریب پخش ماده سمی .
*
در اینجا C غلظت ترکیب سمی ، t زمان و K ثابت انتشار است
*
و یا C0 غظت حشره کش است که در ابتدا روی بدن حشره گذاشته شده و Ci غلظت نهایی است . K ثابت انتشار است و به صورت زیر نشان داده می شود .
*
که در آن A سطح تماس حشره کش با بدن و d ضخامت مانعی است که ترکیب باید در آن نفوذ کند . اگر غلظت ترکیب باقیمانده در سطح بدن را نسبت به زمان رسم کنیم ، یک خط به دست می آید که نشان دهنده سینتیک درجه اول است .
نفوذ حشره کش ها از نقاط مختلف بدن حشرات
تاثیر مواد همراه در نفوذ حشره کش ها
روغن ها با چسباندن ذرات حشره کش به سطح بدن حشرات ، حل کردن و مخدوش نمودن لایه مومی اپیکوتیکول و نیز به هم زدن پیوستگی ساختمان پروتئین ها در داخل کوتیکول ، باعث نفوذ بهتر و در نتیجه تشدید اثر حشره کش ها می شود .
گرده هایی مانند خاک نرم و سیلیکاژن باعث ایجاد شکاف و جذب موم سطح کوتیکول شده و میزان نفوذ حشره کش هایی تماسی را به داخل کوتیکول افزایش می دهد .
نفوذ حشره کش ها در پوست بدن انسان
چگونگی تاثیر آفت کش ها
دستگاه عصبی و پیام عصبی
ویژگی های دستگاه عصبی حشرات
۱- بر خلاف مهره داران ، پیام رسان سیناپس های عصب – ماهیچه در حشرات استیل کولین نیست . در حشرات پیام رسان اعصاب حرکتی برای تحریک ، اسید گلوتامیک (Glutaminergic ) و برای مهار کردن و پایداری ، گاما آمینو بوتیریک اسید (GABAergic ) می باشد . ولی لین پیام رسان ها در همره داران تنها در سیستم عصبی مرکزی وجود دارد .
۲- در نخاع مهره داران ، سیناپس های بیشتر آکسون ها – جسم سلولی و یا آکسون - دندریت بوده و در ناحیه پیرامونی قرار دارد ، ولی در گره های عصبی حشرات سیناپس ها غالبا آکسون – آکسون بوده و در مرکز گره عصبی یا نروپیل قرار دارد .
۳- در حشرات استیل کولین تنهادر دستگاه عصبی مرکزی وجود دارد . علاوه براستیل کولین ، پیام رسان های آمینی هم در دستگاه عصبی مرکزی حشرات وجود دارد . لازم به یادآوری است که میزان استیل کولین موجود در دستگاه عصبی مرکزی حشرات ، به طور نسبی از پستانداران بیشتر است . برای مثال در مگس خانگی و ملخ میزان استیل کولین به ترتیب ۹۰۰ و ۷۶۰ نانومول بر هر گرم وزن دستگاه عصبی مرکزی است در حالی که این میزان در خوکچه هندی و موش خانگی به ترتیب ۳۰ و۲۵ می باشد .
۴- زنجیره عصبی شکمی حشرات که به منزله دستگاه عصبی مرکزی است در اعمال اعصاب پیرامونی دخالت دارد .
۵- در حشرات اعصاب پیرامونی دارای میلین نیستند . ممکن است این ویژگی در اثر انتخابی حشره کش ها موثر باشد .
۶- زنجیره عصبی حشرات از یک غلاف فیبری پوشیده شده ، که ورود ترکیبات را به آن محدود می کند .
۷- محل اتصال عصب ماهیچه در حشرات بر خلاف پستانداران دارای صفحه انتهایی نیست ، بلکه شاخه های آکسون هر کدام به یک تار ماهیچه ای ختم می شوند .
۸- دستگاه عصبی حشرات اکسیژن را مستقیما از راه دستگاه تنفس دریافت می کند .

روغن ها به عنوان حشره کش ، تخم کش ، علف کش و یا ماده حامل امولسیفیان و همچنین حلال آفت کش ها در کنترل آفات به کار گرفته شده اند . مصرف روغن ها از زمان های قدیم معمول بوده است . بعضی از روغن ها مانند مشتقات ذغال سنگ ، به علت دارا بودن هیدروکربورهای آروماتیکی خاصیت گیاه سوزی دارند . روغن های غیر اشباع نفتی هم این خاصیت را دارند.
اگر هیدروکربورهای غیر اشباع را از روغن های نفتی جدا کرده و فراورده هایی به دست آورند که درجه تقطیر و ویسکوزیته معینی داشته باشد ،در این صورت می توان این روغن ها را روی گیاهان به کار برد . بیشتر روغن هایی که در کنترل آفات به کار می روند از مشتقات نفتی هستند . گاهی خصوصیات روغن ها را بر حسب جرم مولکولی آنها نیز بیان می کنند . روغن های بسیار سبک ، خاصیت حشره کشی چندانی نخواهد داشت . به عکس در صورتی که از ملکول های روغنی سنگین استفاده شود علاوه بر آفت ، گیاه میزان هم صدمه خواهد دید . این است که دسته ای از هیدروکربورها برای مبارزه با آفات روی گیاهان به کار گرفته می شوند که نقطه جوش آنها دقیقاً کنترل شده و اغلب از هیدروکربورهای پارافینی (اشباع) تشکیل شده باشند . روغن هایی که متوسط جرم آنها ۲۹۰ تا ۳۳۰ باشد ، مناسبند .
خلوص روغن از نظر وجود هیدروکربورهای غیراشباع را ، با درجه سولفوناسیون نشان می دهند . اگر درجه سولفوناسیون روغن ۱۰۰ باشد ، یعنی صد در صد از هیدروکربورهای اشباع (UR) (Unsulfonated residue) تشکیل شده است . بنابراین هر چقدر درجه سولفوناسیون از ۱۰۰ کمتر باشد ، میزان هیدروکربنهای غیر اشباع بیشتر است . روغن هایی با درجه سولفوناسیون ۱۰۰-۸۵برای سمپاشی تابستانه و روغن هایی با درجه سولفوناسیون ۷۵-۶۵ برای سمپاشی زمستانه مناسبنند .روغن هایی که در تابستان به کار می روند (Summer oils )تصفیه شده بوده و روی شاخ و برگ مصرف می شوند . سمیت این روغن ها کمتر از روغن های زمستانی است ، ولی برای کنترل کنه و شپشک روی درختان مرکبات مفید است . روغن های زمستانی (Dormant oils) کمتر تصفیه شده اند ولی در اواخر زمستان که گیاه فاقد برگ است مصرف می شوند . این روغن ها شپشک ها و تخم شته و کنه را روی شاخه و تنه درختان از بین می برند . روغن ها از جمله سموم فیزیکی اند(Physical toxicants) . روغن ها از طریق به هم زدن ساختمان می شوند . روغن ها بعد از پاشیده شدن به صورت یک لایه نازک تمام بدن حشره را احاطه کرده و از ورود هوا به داخل بدن حشره جلوگیری می کنند. همچنین با انحلال قشر مومی جلد باعث می شود که حشره به وسیله نیروی کشش سطحی آب گرفتار شود . این گونه خواص روغن ها در روش مبارزه با لاروپشه ، با پهن کردن یک لایه نازک روغن روی سطح آب استفاده می شود.
در موارد زیر از روغن برای کنترل آفات استفاده می شود .
۱- برای سمپاشی تابستانی بر ضد شپشک آرد آلود ، سپردارها و شته ها .
۲- برای سمپاشی زمستانی بر ضد شپشک های گیاهی ، کنه های گیاهی ، تخم تعدادی از حشرات و بعضی لاروهای زمستانی .
۳- بر ضد انگل های خارجی مانند کک ، شپش و کنه ها .
۴- به عنوان حامل و حلال حشره کش ها .
۵- برای مخلوط کر دن با امولسیون بعضی از حشره کش ها مانند ترکیبات فسفره ( امولسیون روغنی ) به منظور بالا بردن اثر حشره کشی آنها .

چگونگی ایجاد مسمومیت به وسیله سموم فسفره
حشره کش های فسفره شباهت ساختمانی با سوبسترای طبیعی کولین استراز یعنی استیل کولین دارند و این آنزیم را مهار کرده و باعث می شوند که نتواند شیار عصبی را از وجود استیل کولین پاک کند و بنابراین عمل مخابره پیام مختل می گردد . در نتیجه ماهیچه های مربوط که منقبض شده که در نهایت این حالت به فلج و مرگ منتهی می گردد .
یکی از مهم ترین روش های تشخیص مسمومیت با سموم فسفره در انسان، به خصوص در مسمومیت های مزمن اندازه گیری مقدار کولین استراز خون است . هر چه مقدار آن از سطح نرمال کمتر باشد دلیل بر نبود ویا کمبود کولین استراز است .
ذکر این نکته ضروری است که کولین استراز خون معرفی از کولین استراز مغز و اعصاب است که در زمان زنده بودن جانور قابل اندازه گیری نیست . پس با اندازه گیری کولین استراز گلبول های قرمز خون به تغییرات آن پی می برند .
اگر مسمومیت با سموم فسفره منجر به مرگ نشود مقدار کولین استراز خون و بدن در فاصله کمی از محل اصلی پخش شوند ،‌ تا جایی از سطح بالایی برگ به سطح پائینی آن برسند (Trensleminar‌).

عوامل زنده
عوامل زیست شناختی عبارتند از :
۱- تعداد نسل
۲- زاد آوری
عوامل رفتاری مؤثر در گسترش مقاومت به شرح زیرند :
۱- تحرک و مهاجرت و درجه جدا افتادن
۲- پلی فاژ بودن
۳- پناهگاه (Refugia )
ج) عوامل کاربردی (Operational )
عوامل کاربردی مؤثر در تکامل مقاومت ، شامل عوامل وابسته به آفت کش و کاربرد آن است .
۱- دز مصرفی .
۲- پایداری حشره کش مصرفی .
۳- سمپاشی های پی در پی .
۴- سابقه مصرف حشره کش ها
سرنوشت آفت کش ها در محیط زیست
آفت کش ها در طبیعت جابه جا می شوند و علاوه بر انتشار در داخل یک محیط ، از محیطی به محیط دیگر می روند .
تحرک آفت کش ها در آب
دیکلروس یک ترکیب فرا ر تماسی گوارشی است که پایداری چندانی ندارد . فشاربخار این حشره کش mmgh10 * 2/1در ۲۰ درجه سانتیگراد است که در حدود ۱۰۰۰ برابر بیشتر از سایر ترکیبات فسفره است . به همین دلیل آن را در افشانه های حشره کش به کار می برند . می توان آن را برای تدخین گلخانه ها و ضد شته و کنه به کار برد در این صورت ۲۰ میلی گرم از این ترکیب برای هر متر مکعب فضای گلخانه کفایت می کند .
در ایران به صورت امولسیون ۵۰ % موجود است و مصرف عمده آن روی آفات جالیز نظیر شته ، تریپس و عسلک است که در این صورت به نسبت ۵/۱ تا ۲ در هزار مصرف می شود همچنین برای مبارزه با لارو پروانه فری از محلول ۲ درهزار آن می توان استفاده کرد از ترکیبات دیگری که خاصیت تدخینی دارند TEPP است .
ترکیبات فسفره که به صورت گرانول مصرف می شود
این ترکیبات اغلب در خاک مصرف می شود از جمله این ترکیبات یکی دیازینون است فوریت (Phorate )و دیسولفوتون (Disulfoton )از ترکیبات دیگر این گروهند .
ترکیبات فسفره که علیه پارازیت های حیوانات اهلی به کار می روند
کومافوس(Coumaphos )
این ترکیب برای مبارزه با کنه ها و شپش ها و کک های حیوانی به کار می رود. محلول هایی که با ان تهیه می شود برای حمام دادن دام ها مورد استفاده قرار می گیرد و در حدود ده ماه خاصیت کنه کشی خود را حفظ می کند . این محلول روی تمام مراحل زندگی کنه ها مؤثر است . همچنین در بازار به صورت پودر قابل تعلیق ۳۰% موجود است که یک کیلو از ان را با ۶۰۰ لیتر آب مخلوط کرده و برای سمپاشی یا حمام دادن دام استفاده می کنند . برای اینکه آب حمامی که با این ترکیب تهیه می شود به جلبک آلوده نشود ۵۰ گرم کات کبود به هر متر مکعب مایع اضافه می کنند . کومافوس با نام تجاری پیریزین (Perizin )در کندو های زنبور عسل برای کنترل کنه واروآ استفاده می شود .
ترکیبات کاربامات
Carbamate compounds
[IMG]file:///C:/Users/MORTEZ~1/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image001.gif[/IMG]فیزوستیگمین(Physostigmine) یک ترکیب کاربامات طبیعی است که خواص ضد کولین استرازی دارد و سابقاً در غرب آفریقا در محاکمه متهمان به وسیله جادوگران مورد استفاده قرار می گرفته است . ترکیبات کاربامات اولیه بر اساس این ماده آلکالوئیدی که در گیاه Calabar bean وجود دارد . o

[IMG]file:///C:/Users/MORTEZ~1/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image002.gif[/IMG]کاربامات ها مشتقات اسیدکاربامیک Hoc Nh2 هستند که دو صفت عمده دارند؛ نخست این که تأثیر آنها سریع است و دوم این که به وسیله موجودات زنده با سرعت مناسبی تجزیه می شوند . متابولیسم این ترکیبات در داخل بدن آفت ، پایه تأثیرات انتخابی بعضی از ترکیبات این گروه است . بعلاوه در داخل گیاهان تجزیه می شوند که این موضوع از تجمع خطرناک باقیمانده این ترکیبات می کاهد .
ترکیبات کاربامات روی شته ها و مگس ها و بعضی از حشرات کوچک دیگر اثرات نیکویی دارند ولی در مبارزه با کنه های نباتی همیشه نتیجه رضایت بخش نمی دهند .
کاربامات ها ضد کولین استراز هستند و چگونگی تأثیر آنها تقریباً شبیه حشره کش های فسفره است و برای معالجه کسانی که این ماده مسموم شده اند از سولفات دوآتروپین استفاده می کنند .